Ceuyah Lantaran
Murah
Dur subuh sabada salat, Tarmidi
geus ngagedig bari ngabengkot tas badag anu dieusi barang-barang
kaperluan rumah tangga dagangkeuneun. Pamajikanana ukur jajap semet lawang
panto, ari tilu budakna masih ngagaleubra. Saban poé Ahad kituna téh, da
ari poé-poé biasa mah inditna sok rada nyalsé, ngider ka tempat-tempat anu
sakirana loba jalma.
Henteu tutumpakan, ti imah
kontrakanana di jalan Baladéwa ka parapatan Pasteur (tempat dagangna) ukur
disorang ku badarat baé. Datang ka lokasi téh rebun-rebun pisan.
“upami abdi kasiangan
mah nya lapur, margi tabuh dalapan gé tos coréngcang. Jabi
lapak nu saéna tos kaeusian batur” ceuk Tarmidi, bari nerangkeun yén nu
dimaksud lapak nu alus téh nya éta trotoar jalan nu pangkaimpunganana ku nu
arulin.
Sabaraha panghasilan
tina sakali dadasar poé Ahad téh?
“Alhamdulillah, ari
beresihna opat puluh rébu mah kabantun ka rorompok” ceuk Tarmidi. Tangtu henteu
matok sakitu, da ari poé Mingguna kabeneran bulan ngora mah sok kabagéan lima
tepi ka dalapan puluh rébu mah, cenah. Ari barang anu didagangkeunana rupa-rupa,
kayaning anténeu duduk, spion motor, ragaji beusi, tepi ka barang éléktronik
cocooan budak.
Tarmidi henteu
ngagelarkeun dagangan sakumaha ilaharna nu muka jongko di pasar. Manéhna mah
geus biasa muru pasar dadakan. Pangna disebut kitu lantaran dibukana sok
ngadadak, jeung lain di tempat nu dihususkeun jadi pasar. Aya nu nyebut pasar
kagét atawa pasar rametuk. Éta meureun pédah ari mimiti maju ka
beurang mah sok langsung terus coréngcang.
Jigana anu disebut
pasar dadakan téh kaasup kana “fénoména anyar” dina kagiatan ékonomi ra’yat.
Mimiti ceuyahna téh ti sanggeusna nagara urang katarajang gering parna
alatan krisis monétér, dina taun 1997-1998. Di sabudeureun Bandung, tempat anu
sok ngadadak ramé jadi pasar téh aya di sawatara lokasi. Mimitina anu aya di
wewengkon Punclut, Ciumbuleuit, duméh sok réa nu ngadon olahraga jalan-jalan.
Punclut jadi pamungpungan. Suasana kawas kitu téh, pikeun anu boga naluri
bisnis mah dianggep lahan anu bisa mawa harepan. Anu matak, terus waé jul-jol
rupa-rupa tukang dagang. Mimitina mah anu nyiar rejeki di dinya téh ukur
penduduk anu aya di sabudeureunana wungkul. Tapi lila-lila mah, sanggeus
kaérong loba anu balanja, tukang dagang ti nu rada jauh ogé sok ngahaja
muka lapak, pasubuh-subuh.
Tukang cocooan budak,
barang éléktronik produk Cina, VCD, jam tangan, atawa pakéan jadi (lolobana mah
uurutan, buangan ti Jepang atawa Korea) umumna mah nu jualanana urang sebrang;
mun lain Padang atawa Palembang, biasana Batak. Butuh naon waé ogé, ceuk kasarna
mah di dinya sagala nyampak. Kitu deui bangsaning kadaharan, ti mimiti timbel
tepi ka cilok. Ka tukang-tukang manuk piit atawa bondol, keur cooeun barudak
saharitaeun (da tara lila umurna), moal hésé néangan.
Enya, naon atuh anu euweuh di pasar rametuk?
Dalah nu dagang bungbu jeung lauk asin gé aya. Lian ti Punclut, di sabudeureun
Gasibu deuih (di hareupeun Gedong Saté) anu saban Ahad isuk-isuk salin jinis
jadi pasar téh. Anu ngagelar dagangan henteu ngan sawates di jero lapang, tapi
tuplek ka sisi jalan. Tangtu waé macétna lalu-lintas jadi salah sahiji
konsekuénsina, da jalan raya lebah dinya mah padet ku kendaraan. Terus deuih di
jalan Soekarno-Hatta, lebah parapatan hareupeun kantor SAMSAT (populérna mah sok
disebut Kantor Bersama), ditéma deui ku Gedébagé, dina lahan parkir angkot. Di
terusan Pasteur, deukeut pintu tol, sarua deuih saban Ahad sok
ramé.
Éta minangka ukur
sawatara conto, kumaha ayana raména nu disebut pasar rametuk. Bédana téh ukur
dina lokasi; aya nu nampeu pisan jalan raya, aya nu rada ngelok saeutik;
kawas contona di kompleks Unpad.
Di jalan Cigagak,
Kelurahan Cipadung, Kecamatan Cibiru. Di ieu jalan tutugan Gunung Manglayang téh
unggal poé Ahad isuk-isuk salin jinis jadi pasar dadakan. Nu arulin jeung nu
daragang pagegelek ngahiji ngaheurinan jalan.
“Sanés urang kompleks
wungkul nu arameng ka dieu téh, tapi aya ogé nu ti Ujungberung sareng Cileunyi”
ceuk Dodi (28 taun), Ketua Karang Taruna Cigagak RW 15, Kelurahan
Cipadung.
Di buruan SAMSAT jalan
by pass pon kitu deui. Ti wanci carancang tihang, cul-cel hiji-dua
psdagang ngagelar dagangan. Bray beurang teu kanyahoan deui nu
dagang téh ujug-ujug pinuh, lain di buruan SAMSAT baé, tapi ti hareupeun kampus
Uninus parat nepi ka gerbang Perumahan Kiaracondong anu panjangna kurang leuwih
satengah kilométer.
Yaya (25 Taun), salah
saurang padagang di dinya nyebutkeun geus méh lima taun ngagelar daganganana,
“ngahaja étang-étang ngabagéakeun nu lari sareng anu badé sarenam”
cenah
Unggal Ahad di SAMSAT
sok ramé ku nu ngadon lari jeung sarenam. Malah nu ngadon jalan-jalan hungkul gé
ngaleuya.
Lian ti nu sok
ngagelar saban isuk-isuk, aya deuih nu disebut ‘Pasar Jumaah’ duméh raména dina
saban méméh jeung ba’da Jumaahan. Di sabudeureun masjid ieu mah raména téh. Teu
ngan sawates masjid galedé wungkul (upamana Pusdai, Mujahidin, atawa Istiqomah),
tapi deuih nembus masjid nua aya di jero perkantoran. Ari komoditi anu
didagangkeunana mah mémang prah waé, kawas do pasar rametuk poé
Ahad……..
(Kujang No. 017 Minggu I, 5 Agustus
2005)
Kandaga Kecap
- Badarat : Lumaku teu maké tutumpakan, disorang ku leumpang
- Carangcang Tihang : Bagian wanci, kira-kira janari badag
- Coréngcang : arang, saeutik, nyésa, teu pasedek-sedek.
- Dadakan : Jieunan harita
- Dadasar : tatahar neundeun barang dagangan
- Ilaharna : Lumrahna, umumna, biasana.
- Kaérong : Kataksir
- Katarajang : Kakeunaan, katerap, kaserang (biasana dina kasakit)
- Lapak : Gelaran tempat paragi dagang
- Lapur : Teu kapimilik atawa teu beubeunangan pisan
- Nampeu : Deukeut tur nyanghareup
- Ngagedig : Ngadigdig, leumpang gancang.
- Ngabengkot : Mawa barang loba nu disatempatkeun
- Ngagaleubra : Asal tina geubra, n hartina saré tibra
- Ngaligeuh : Nganggur teu boga pagawéan
- Pamumpungan : Tempat nu dituju
- Rametuk : Ngaran insékta (sabangsa reungit) nu sok ngabubuhan
1.
Latihan
Maham Eusi Bacaan
- Soal
- Naon sababna bada salat Subuh, Tarmidi geus ngagedig jeung ngabengkot mawa tas badag? Rék ka mana cenah?
- Saha nu ngajajapkeunana, nepi ka mana jajapna? Ari barudakna milu ngajajapkeun teu?
- Poé naon Tarmidi petana kitu téh? Kumaha ari dina poé-poé biasa sok sarua rurusuhan?
- Kumaha akibatna mun Tarmidi datang ka lokasina beurang?
- Ari lapak alus téh nu kumaha cenah? Barang naon waé nu didagangkeun ku Tarmidi téh?
- Sok beubeunangan sabaraha beresihna nu kabawa ka imah téh? Kumaha deuih mun poé Mingguna pareng jeung bulan ngora?
- Nanon sababna pasar rametuk téh bet digolongkeun kana fénoména anyar dina kagiatan ékonomi ra’yat?
- Urang mana baé nu sok matuh jeung biasa mangkal jualan di dinya téh?
- Naon bédana pasar rametuk jeung ‘Pasar Jumaah’?
- Mesjid mana waé nu sok kaimpungan tukang dagang téh?