Purwakanti

Purwakanti 
nyaéta padeukeutna sora kecap dina ungkara kalimah, bagian-bagian kalimah, atawa réndonan kecap-kecap; utamana dina puisi. Perenahna bisa ngaréndéng dina sakalimah atawa sapadalisan, bisa ogé ngaruntuy dina antar padalisan.

Rupa-rupa purwakanti

Gaya Basa Sunda

Gaya Basa dina Basa Sunda
Gaya basa nya éta rakitan basa (kalimah) nu dipaké sangkan nimbulkeun pangaruh (éfék) anu leleb karasana ka nu maca atawa nu ngadangukeun, ku jalan ngabandingkeun hiji barang jeung barang séjénna. Gaya basa, ceuk istilah séjén, mangrupa plastis-stilistik , nya éta lamun dipaké nyarita atawa dilarapkeun dina kalimah, éstu matak jadi mamanis basa, écés témbrés beunang rasa basana. (Wikipédia)
Gaya basa nya éta corak éksprési basa boh dina prosa boh puisi, atawa cara kumaha ku pangarang dina ngagunakeun omongan (Iskandarwassid, 2003: 44). Gelarna gaya basa téh raket patalina jeung suasana kajiwaan nu maké basa, ku kituna gaya basa nu dipaké bisa ngagambarkeun suasana kajiwaan panyajak.
Papasingan Gaya Basa di antarana:

MACA CARPON

CARPON (CARITA PONDOK)


B.     Carita Pondok (Carpon)
Carita pondok sok disingget carpon, nyaéta karangan rekaan (fiksi) dina wangun lancaran (prosa) anu wangunna pondok. Lebah ukuran pondok téa, aya anu di ukur ku jumlah kecapna nyaeta antara 5.000 – 10.000 kecap. Aya ogé anu diukur ku waktu macana nyaeta kurang leuwih

MACA JEUNG NULIS BIOGRAFI

Harti Biografi
Biografi nyaéta pedaran nu ngalalakonkeun kahirupan saurang tokoh. Nu nulisna pihak séjén. Lian ti éta

NYARITAKEUN PANGALAMAN

INDIKATOR
  1. Bisa milih topik anu penting sarta pikareseupeun
  2. Bisa nepikeun bubuka kalawan hade sarta pikareseupeun
  3. Bisa ngagunakeun basa atawa kalimah anu jelas jeung sopan
  4. Bisa nyarita kalawan hade tur pikareseupeun
  5. Bisa nutup carita ku bagean panutup carita anu hade
 ini materinya :


HAL – HAL ANU KUDU DIPERHATIKEUN  SANGKAN PANGALAMAN ANU DICARITAKEUN KU URANG TEH PIKARESEPEUN
--HAL - HAL YANG HARUS DIPERHATIKAN AGAR PENGALAMAN YANG DICERITAKAN OLEH KITA MENYENANGKAN

1.         Milih Jejer -- milih judul/tema

      Milih jejer teh sarua jeung nangtukeun  picaritaeun. Kajadian naon anu ku urang rek dicaritakeun teh? Iraha waktuna jeung dimana tempatna? Kumaha rarasaan urang waktu ngalaman eta kajadian? Pikareseupeun, pikasieuneun, pikasediheun atawa pikakeuheuleun?
--memilih judul/tema sama dengan menentukan cerita. kejadian apa yang akan kita ingin ceritakan? kapan waktunya dan dimana tempatnya? bagaimana pe

MACA SAJAK SUNDA

SANG WAKTU
H.R Hidayat Suryalaga

Tuk tek sora jam
Saperti baju nu ngarajam
Detik nu arindit ngaleuleungit henteu pamit
Sajorélat-sajorélat menit-menit ngalaliwat
Tanpa béja henteu ninggalkeun amanat
Anu nyésa tapak-lacak nu can tuntas
Pancén gawé nu teu réngsé
Jeung hanca anu katunda
Tamatna iraha boa
Angka-angka tingbelesat
Jamparing nimbus walikat
Nu teu sadar kana waktu
Hirup bakal tambuh laku

                                         Rimbantara, 2009 Masehi

SANGKURIANG
Hasan Wahyu Atmakusumah

MACA KALAWARTA

Mikawanoh Rupaning Kalawarta
Kalawarta mangrupa media informasi nu miboga rupa-rupa fungsi, gumantung kana jenis (konsép) kalawarta éta sorangan. Aya nu murni warta faktual (fact) kayaning pulitik, peristiwa, insidén, tragédi, jsb, aya nu wangun atikan (education)

DONGENG

Dongéng mangrupa salah sahiji golongan carita dina wangun prosa (lancaran).[1] Nilik wandana jeung eusina dongéng téh kaasup rékaan baheula.[1] Ilaharna dongéng téh pikeun barudak. [2] Patempatan anu jadi latarna mindeng tétéla gambaran kaayan baheula, tokoh-tokohna henteu manusa wungkul, tapi ogé sasatoan, buta, atawa mahluk séjénna.[1] Corak rékaan heubeul anu mindeng ngolah siloka atawa alegori pikeun mungkus téma.[1]

Dongeng

Dongéng kaasup kana golongan carita anu parondok, sarta sok aya bagian anu pamohalan, upamana dina jalan caritana, palakuna, atawa waktu kajadianana (Rusana, 1982:18).

James Danandjaya (1984:83) nétélakeun yén, dongéng téh

Nongton Wayang Golek/ Nganalisis Carita Wayang

https://www.youtube.com/watch?v=av3DLJJC6vo
https://www.youtube.com/watch?v=jEMbBUcmVYg

Istilah dina Pagelaran Wayang Golek

·       Kakawén       : lagu anu dihaleuangkeun ku dalang. Loba anu teu ngarti téh kusabab
                               kakawén mah maké basa Jawa Kuno (Kawi).
·       Murwa            : dalang mimiti prung ngawayang.
·       Janturan         : wayang anu ngajajar di sisi kénca jeung katuhu.
·      Tuding             : gagang leungeun wayang paranti ngigelkeun.
·     Campurit         : gagang wayang anu sok ditancebkeun kana gebog atawa dicekel ku dalang.
·     Campala         : panakol tina kai paragi dalang keketrok kana kotak jeung nakol kekecrék.
·      Bagedor         : gebog anu dipaké cicingna wayang.
·     Gugunungan   : parabot nu ditancebkeun dina gebog, sok dipaké isarah nunda atawa  
                                nyampeur carita ku dalang.
·         Sindén          : anu ngawih dina pintonan kasenian tradisional.
·         Nayaga         : tukang nabeuh gamelan.
·         Sabetan        : gerakna wayang
·         antawacana  : dialog (ku dalang)
·         jeung réa-réa deui.

Sajarah Wayang

Wayang Golék

Ti Wikipédia, énsiklopédia bébas basa Sunda
Wayang Golék téh hiji seni pintonan wayang nu mangrupa bonéka tina kai nu dipaénkeun ku dalang, nu kawentar tur populér pisan di Tatar Sunda.
Wayang mangrupakeun bentuk téater rahayat nu populér pisan. Masarakat mindeng ngahubungkeun kecap "wayang" jeung "bayang", dumasar pintonanwayang kulit nu mintonkeun hirupna bayangan/kalangkang wayang dina layar. Di wewengkon Tatar Sunda, nu pangpopulérna mah wayang golék.